Uznanie długu

UZNANIE DŁUGU - czym jest?

Uznaniem długu nazywamy taką czynność dłużnika wobec wierzyciela, z której wynika, iż ma on świadomość o istnieniu zobowiązania. Prościej mówiąc daje wyraz temu, że posiada dług wobec innej osoby. Ustawodawca wskazuje, że uznania może dokonać osoba przeciwko której roszczenie przysługuje. Uznać dług za samego dłużnika może również jego pełnomocnik a także przedstawiciel ustawowy. Dokonanie takiej czynności ma niebagatelne znaczenie prawne, o czym poniżej.

RODZAJE

            Uznanie właściwe – jest to umowa pomiędzy wierzycielem, a dłużnikiem. Przepisy kodeksu cywilnego nie precyzują koniecznych elementów umowy, jednak analizując treść poszczególnych artykułów należy wskazać, iż przedmiotem umowy może być każde roszczenie uprawnionego, niezależnie z jakiego źródła wynika, a zatem mogą to być roszczenia z zakresu prawa rodzinnego, rzeczowego czy spadkowego. Roszczenie nie musi mieć źródła  w umowie zawiązanej pomiędzy stronami, można wyobrazić sobie przykład, gdzie do zapłacenia określonej kwoty pieniędzy zobowiązana zostanie osoba na podstawie deliktu, czyli szkody wyrządzonej swoim zawinionym działaniem. Należy wskazać, iż jak wynika z orzecznictwa Sadu Najwyższego nie ma konieczności wykazania konkretnej wysokości roszczenia, lecz umowa powinna być skonstruowana w taki sposób, aby jedna strona dawała wyraz świadomości ciążącej na niej obowiązków wobec wierzyciela.

            Podkreślić należy, iż przepisy Kodeksu cywilnego nie stanowią wprost o ogólnej formie uznana długu, jednak najbezpieczniejszym sposobem, który w późniejszym czasie pomoże w wykazaniu, iż do uznania długu faktycznie doszło jest dokonanie czynności na piśmie. Warto również wskazać, iż niektóre przepisy ustawy, np. art. art. 445 § 3 k. c., który stanowi, że: roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie przewidują formę pisemna dla ważności danej czynności.

PRZYKŁAD

Jako przykład umownego uznania długu możemy wskazać ugodę, uznanie powództwa czy też odnowienie.

Uznanie niewłaściwe – jest to każda inna czynność dłużnika, z której wynika świadomość istnienia długu. W takiej sytuacji, w razie dochodzenia roszczenia przez wierzyciela przed sądem, będzie on musiał udowodnić, jakie zachowanie dłużnika świadczy o tym, iż uznał on dług.

PRZYKŁAD

Jako przykład niewłaściwego uznania długu można wskazać: spełnienie części świadczenia, przystąpienie do spłacania rat kredytu, również rozmowa o możliwości rozłożenia długu na raty będzie przykładem tego, iż dłużnik ma świadomość obowiązku spłaty zobowiązania. Powszechny jest pogląd, że uznanie NIE musi precyzować wysokości długu ani podstawy prawnej z jakiej dług wynika. Właśnie w stosunku do uznania niewłaściwego ma to bardzo duże znaczenie, gdyż w tym przypadku dłużnik uznaje po prostu istnienie długu, jednak w kwestie jego wysokości w ogóle się nie wdaje.

Konsekwencje:

Jedną z konsekwencji uznania długu jest przerwanie biegu przedawnienia wierzytelności. Wraz z przerwaniem biegu przedawnienia zaczyna on swój bieg na nowo od początku, dzięki czemu nie ma możliwości, by dług się przedawnił, a tym samym wierzyciel pozbawiony zostanie prawnych możliwości egzekwowania przysługujących mu należności

Kolejną z konsekwencji uznania długu jest możliwość dochodzenia swoich praw w postępowaniu nakazowym. W praktyce wiążę się to z szybszym, tańszym i prostszym sposobem na uzyskanie spłaty wierzytelności. Procedura jest znacznie korzystniejsza dla wierzyciela, zmusza dłużnika do poniesienia większych opłat w przypadku złożenia zarzutów od nakazu oraz umożliwia dokonanie zabezpieczenia na majątku dłużnika.

Uznanie długu ma też swój wydźwięk w poszczególnych przepisach, można wskazać tutaj który stanowi o tym, że: roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostało uznane na piśmie także art. 883 § 2 k.c., który stanowi, że poręczyciel nie traci zarzutów, chociażby dłużnik się ich zrzekł, albo uznał roszczenie wierzyciela.